Glomerüler Filtrasyon Hızı (GFR), böbreklerin ne kadar iyi çalıştığını gösteren bir ölçüdür. Böbreklerinizdeki küçük filtreler olan glomerüllerin, kanınızdaki atıkları ve fazla sıvıyı ne kadar etkili bir şekilde temizlediğini ölçer.
GFR ne için kullanılır:
Böbrek sağlığını değerlendirme: GFR, böbrek fonksiyonlarının önemli bir göstergesidir. Düşük bir GFR, böbreklerin yeterince iyi çalışmadığı anlamına gelebilir ve kronik böbrek hastalığının (KBH) bir işareti olabilir.
KBH evrelemesi: KBH teşhis edildiğinde, GFR hastalığın evresini belirlemek için kullanılır. Bu evreleme, uygun tedavi planının belirlenmesine yardımcı olur.
Tedavi takibi: GFR, böbrek hastalığının seyrini izlemek ve tedavinin etkinliğini değerlendirmek için düzenli olarak ölçülür.
GFR Nasıl Ölçülür?
GFR doğrudan ölçülemez. Bunun yerine, genellikle tahmini Glomerüler Filtrasyon Hızı (eGFR) hesaplanır. eGFR, bir kan testinde ölçülen kreatinin seviyesine dayanır. Kreatinin, kas metabolizmasının bir atık ürünüdür ve normalde böbrekler tarafından kandan uzaklaştırılır. Kreatinin seviyesi yüksekse, bu böbreklerin yeterince iyi çalışmadığının bir işareti olabilir.
eGFR hesaplamasında yaş, cinsiyet ve vücut büyüklüğü gibi faktörler de dikkate alınır.
GFR Değerleri ve Anlamları:
- 90 veya üzeri: Normal böbrek fonksiyonu
- 60-89: Hafif böbrek hasarı
- 30-59: Orta derecede böbrek hasarı
- 15-29: Şiddetli böbrek hasarı
- 15'in altında: Böbrek yetmezliği
Hesaplama için yaygın kullanılan iki yöntem:
- Kısa MDRD formülü
- SCWARDS formülü
eGFR Yüksekliği:
Genellikle eGFR yüksekliği diye bir durumdan bahsedilmez. eGFR değerinin normalin üzerinde olması, böbreklerin kanı hızlıca temizleyip filtrelediğini gösterebilir. Ancak bu durumun potansiyel böbrek hastalıklarının ve diğer sağlık sorunlarının belirtisi olabileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle, eGFR değeriniz yüksekse, doktorunuza danışmanız önemlidir.
eGFR Düşüklüğü:
eGFR düşüklüğü, böbreklerin yeterince iyi çalışmadığının bir işaretidir ve KBH'nin bir belirtisi olabilir. eGFR düştükçe, böbreklerin atıkları ve fazla sıvıyı temizleme yeteneği azalır. Bu durum, yüksek tansiyon, anemi, kemik hastalıkları ve kalp hastalıkları gibi çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Referans:
- Formül ve Hesaplamalar, Glomerul Filtrasyon Hızı, 21.12.2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 22.12.2024
- Lab Test Online, Kreatinin Klirensi, 18.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 18.06.2021
- Medical Park, kreatinin nedir? Kreatinin düşüklüğü ve yüksekliği ne anlama gelir? 18.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 18.06.2021