19 yaş ve üzerinde kullanılır.
Formul:
Erkek: (0.3669 x boy(metre)3) +(0.3219 * ağırlık(kg)) + 0.6041
Kadın: (0.3561 x boy(metre)3) +(0.3308 * ağırlık(kg))) + 0.1833
Yetişkin bir insan vücudunda yaklaşık olarak 5 litre kan vardır. Kan hacim cinsiyet, boy ve kiloya göre kişiden kişiye değişir. Ölçmek için bazı hesaplamalar geliştirildi.
Kan Hacmi Nedir?
Bir insanda atar damar, toplar damar, kılcal damarlarda kalp boşluklarında bulunan kanın toplamıdır. Kan şekilli elemanlar (kan hücreleri) ve sıvıdan oluşur. Şekilli elemanlar eritrosit (kırmızı kan hücresi), lokosit (beyaz kan hücresi), trombositlerdir (pıhtılaşma hücreleri). Sıvı kısım ise plazmadır. Ortalama 5 litre olan kanın %60’ını plazma, %40’ını ise kan hücreleri oluşturur. Cinsiyet, bazı hastalıklar ve hamilelikte kan hacmi farklıdır. Kadınlarda erkeklere oranla daha düşük olan kan hacmi hamilelik döneminde %50 artış gösterir. Bazı endokrin, böbrek, kan ve kalp hastalıklarında kan hacmi artar. Dehitratasyon (sıvı kaybı), kan kaybı, bazı endokrin ve kan hastalıklarında kan hacmi azalır.
Kan hacmi insan organizması tarafından titiz bir şekilde kontrol edilir ve değişimine izin verilmez. Dokuların perfüzyonu için hacmin korunması gereklidir. Hacmin değişmesi sonucunda hipovolemik şok veya ödem ortaya çıkabilir.
Kan Hacmi Neden Hesaplanır?
Kan hacmi özellikle Aferez öncesi hesaplanması gereklidir. Hesaplamalar başlıca iki yöntemle yapılır.
- Nadler Formülü
- Gilcher’in 5’ler kuralı
Aferez Nedir?
Kanın ihtiyaç olan kısmının alınıp ihtiyaç olmayan kısmının geri verilmesi işlemidir. Başlıca iki amaçla kullanılır.
- Tedavi edici: Miyastania Gravis gibi bazı hastalıkların tedavisinde uygulanır.
- Bağış için: Trombosit, eritrosit plazma, kök hücre bağışı amacı ile kullanılır.
Nadler Formülü Nedir?
Dr. Allen 1956 yılında kan hacmini hesaplamak için bir formül ortaya koydu. 1962 tarihinde Dr. Nadler bu formülü geliştirdi. Halen kan hacmi hesaplamada Nadler Formülü kullanılıyor. Formülde cinsiyet, ağırlık ve boy kullanılarak hesaplama yapılır.
Glicher’in Beşler Kuralı
Alman hematolg Glicher’in ortaya koyduğu kiloya bağlı olarak 5 artıp azalan bir tablodur. Kan hacmini pratik ve hızlı olarak bulmak için kullanılır.
Kilogram başına mililitre olarak verilen değerleri ağırlıkla çarpıp Total Kan Voümü bulunur.
Kan Volümü Hesaplayıcısının Kullanımı
Hesaplama yapmak için santimetre cinsinden boy, kilogram cinsinden ağırlık ve cinsiyet bilgileri girilmesi ve ardından Tamam tuşuna basılması yeterlidir. Sonuç mililitre cinsinden görüntülenecektir.
Referans:
- Blood Volum Calculator, 15.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 18.06.2021
- Nadler SB, et al. Prediction of blood volume in normal human adults. Surgery. 1962;51:224-32.
- Ragav Sharma , Sandeep Sharma, 14.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 18.06.2021