Formul: Total Kolesterol - [HDL + (Trigliseri/5)]
Kötü kolesterol olarak da bilinen LDL'nin kan düzeyi kalp damar hastalığı tedavisinde yol göstericidir. Low Dansity Lipoprotein(LDL) kan düzeyi direkt olarak ölçülür veya hesaplama sonucunda belirlenir. Direkt ölçüm kimyasal olarak, hesaplama ise Total Kolesterol, HDL ve Trigliserid değerleri kullanılarak matematiksel işlem sonucu bulunur.
Kolesterol Nedir?
Kolesterol hücre zarlarının yapımında, safra oluşumunda bazı hormonların ve D vitamininin sentezinde gerekli bir yağdır. Vücuttaki tüm hücreler tarafından üretilir. Ancak esas üretim yeri karaciğerdir. Bunun dışında bir miktar da dışarıdan besinler ile alınır.
Kolesterol suda erimez bu nedenle kanda taşınması için bir aracıya ihtiyaç duyar. Bu aracılar lipoprotein denen yağlardır. Kolesterolü taşıyan iki tane lipoprotein vardır. Kolesterolü kan damarları içerisinde taşıyan Low Dansity Lipoprotein(LDL) ve dokular içerisinde taşıyan Dansity Lipoproteindir(HDL)'dir.
LDL Nedir?
Low Dansity Lipoprotein(Düşük Yoğunluklu Kolesterol) Kötü Kolesterol olarak da adlandırılır. Lipoprotein yapısındadır. Kolesterol ve trigliseridleri damar içerisinde hedef organlara taşır.
HDL Nedir
High Dansity Lipoprotein(Yüksek Yoğunluklu Kolesterol) İyi Kolesterol olarak da bilinir. Lipoprotein yapısındadır. LDL nin karaciğerde metabolize olup atılması için taşınmasını sağlar.
Trigliserid Nedir?
Vücudun yağ hücrelerinde depolanan ve ihtiyaç halinde kullanılan yağdır. Açlıkta, hormon üretiminde ve ağır eforlarda çözünerek kullanılır. Yemek ile etkilendiği için tetkikin 12 saat açlık sonrası yapılması gerekir.
Ateroskleroz Nedir?
LDL insan organizması için gerekli olan kolesterol ve trigliseridi kanda taşıyıp hedef organlara gitmesini sağlar. LDL’nin fazlalığı durumunda kan damarları çeperlerinde birikir, plaklar oluşturur ve damar yapısını bozar. Bozulan damar yapısı ve plaklar damar lümeninin daralması ve sonucunda kan akışının azalmasına neden olur. Bu olaylar sonucunda kalp krizi, felç ve birçok damarsal hastalıklar meydana gelebilmektedir. Damarlarda oluşan tüm bu değişikliklere Ateroskleroz denir. Aterosikleroz halk arasında damar sertliği olarak bilinir ve yaşlanmanın temel nedenidir.
LDL Kolesterol Nasıl Hesaplanır?
LDL kolesterolü hesaplamada Friedewald Formülü kullanılır. Bu formül için Total Kolesterol, Trigliserit ve HDL düzeylerini bilmek gerekir. Trigliserid yemekleten etkilendiği için aç olarak yapılan test sonucu kullanılmalıdır. Trigliserid 400mg/dl üzerinde ise doğru sonuç vermez. Bu şartlara uygun olan değerlerden LDL kolosterolü bulmak için Trigliserid beşe bölünüp HDL ile toplanır. Çıkan sonuç total kolesterolden çıkarılır.
Normal LDL değeri nedir?
Normal LDL değerleri kişiye özeldir. Birçok faktörle birlikte değerlendirmek gerekir. Herhangi bir hastalığı olmayan, sigara içmeyen, aktif yaşayan bir kişide 130mg/dl’nin altı normal kabul edilirken önceden kalp krizi geçirmiş bir kişide 70mg/dl’nin altında olması istenir. Bu nedenle yanlış yönlendirmelere neden olmamak için hesaplamada çıkan sonuçlarda bir değerlendirme yapılmamıştır.
LDL Hesaplayıcının Kullanımı
12 saat açlık sonrası yapılmış tetkiklerde Total Kolesterol, HDL ve Trigliserit ilgili alanlara girilir. Hesapla tuşuna tıklandığında LDL kolesterol düzeyi hesaplanır. Hesaplama yapmak için Trigliserid düzeyinin 400mg/dl altında olması gerekir.
Referans:
- Karam JH:Diabetes Mellitus,hypoglycemia and lipoprotein disorders. Current Medical Diagnosis and Treatment.Schroeder SA(ed). Appleton and Lange,1989.p.787.
- Dislipidemide Tanısal Yaklaşım, 16.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 18.06.2021
- LDL Kolesterol Nedir?, 14.06.2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi 21.06.2021